Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR działa już trzy lata. Tutaj historia żyje

O Tragedii Górnośląskiej przez lata nie można było mówić. Bolesna historia, która dotknęła tysiące mieszkańców naszego regionu dopiero niedawno, kilka lat temu doczekała się godnego upamiętnienia.

Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku, powstało w budynku byłego dworca PKP w Radzionkowie.

14 lutego minęły trzy lata od otwarcia placówki. W tym czasie z oferty Centrum skorzystało około 18 tysięcy osób. Na tę liczbę składają się zwiedzający oraz uczestnicy wydarzeń organizowanych przez placówkę. Przed budynkiem dawnego dworca stoi bydlęcy wagon. Taki, jakimi Ślązacy byli wywożeni doZSRR.

Opowiadają młodzieży i dorosłym

Po wejściu do środka zauważyć możemy tablicę z rozkładem jazdy. Obejmuje on podróże tylko w jedną stronę. Przyjazdów na stację brak.

Centrum jest nowoczesnym, multimedialnym obiektem. Jego zwiedzanie trwa około godziny.

Trasa zwiedzania wystawy jest przygotowana także w języku angielskim, niemieckim oraz rosyjskim. Z tego udogodnienia mieli okazję skorzystać zwiedzający z różnych stron świata, m.in z Meksyku podczas Światowych Dni Młodzieży.

Prowadzone są tu także rowadzimy także zajęcia edukacyjne dla młodzieży szkolnej - Rocznie przeprowadzamy około 20-30 zajęć dla młodzieży różnego szczebla edukacyjnego (od 5 klas szkoły podstawowej do szkół średnich) - mówi Tomasz Nolewajka z Centrum - W 2017 z naszej oferty edukacyjnej skorzystało około 500 uczniów szkół województwa śląskiego. Liczba ta z roku na rok wzrasta. Organizujemy także zajęcia dla dorosłych - w formie wykładów na temat m.in. Tragedii Górnośląskiej - podkreśla

Można pomóc tworzyć kolekcję

W Centrum możemy zobaczyć ekspozycję, na którą w dużej mierze składają się rzeczy osobiste deportowanych. Poza eksponatami prezentację multimedialną z wypowiedziami ofiar tragedii oraz ich rodzin.

- Prowadzimy zbiórkę pamiątek. Celem akcji jest pozyskanie materiałów które poszerzą kolekcję Centrum - mówi Tomasz Nolewajka. - Poszukujemy przedmiotów związanych z deportacją Górnoślązaków do Związku Radzieckiego. Czekamy na najrozmaitsze obiekty o wartości historycznej, ale także te związane z osobistymi losami darczyńców i ich rodzin - dodaje.

A rodzin, które dotknęła tragedia deportacji było sporo. Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach pracuje obecnie nad tworzeniem bazy mieszkańców Górnego Śląska deportowanych do ZSRR. Lista obejmuje już ponad 45 tysięcy nazwisk. Część z pozyskanych eksponatów trafić może na wystawę stałą, inne będą odpowiednio zabezpieczone i przechowane z myślą o przyszłych wystawach czasowych oraz prowadzonych zajęciach edukacyjnych. Jak do tej pory ten sposób poszukiwania pamiątek okazywał się skuteczny. - Od momentu otwarcia Centrum 14 lutego 2015 roku udało się pozyskać około 600 nowych eksponatów. Są to zdjęcia, dokumenty urzędowe, zapiski, wspomnienia, a także większe obiekty np. walizki - wyliczają pracownicy.

Pobiegną na znak pamięci o ofiarach

W ramach trzeciej rocznicy utworzenia Centrum, organizowana jest także kolejny Bieg Pamięci Deportowanych. Zawodnicy pobiegną ulicami Radzionkowa po raz trzeci.

Jak mówią organizatorzy, każda kolejna to wzrastająca liczba uczestników.

- W roku ubiegłym mieliśmy limit 200 osób, w tym roku jest to 250. Ideą biegu jest przede wszystkim upamiętnienie ofiar wywózek oraz integracja lokalnego społeczeństwa. Całość opłat startowych jest przekazywana na cele charytatywne. W dniu biegu organizowany jest także wernisaż wystawy czasowej, tematycznie związanej z działalnością Centrum. W tym roku będzie to wystawa pt. ,,Życie sportowe żołnierzy polskich w niewoli niemieckiej w latach 1939-1945” wypożyczona z Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu. Bieg i wernisaż wystawy odbędą się 22 lutego (wernisaż o 18.30, start biegu około 19).